Sağlık Bakanlığı tablodan verileri neden kaldırdı?
Sağlık Bakanı’nın günlük olarak açıkladığı Koronavirüs bilgilendirme tablosundan “Toplam yoğun bakım ve entübe hasta sayısı” bilgileri 29 Temmuz itibarıyla aniden kaldırıldı. Sağlık Bakanı, uluslararası standarda uygun hale getirmek için bunu yaptıklarını söyledi. Elbette esas sebep bu değil. İşin gerçek yüzü başka.
Hasta sayıları her geçen gün artıyor
Azalma eğiliminde olan günlük hasta sayıları hükümetin Haziran’da ilan ettiği normalleşme sonrası tekrar artmaya başlamıştı. Durumun çok daha kötü bir noktaya gideceği konusundaki ısrarlı uyarılara rağmen hükümet bildiğini okudu. Her geçen gün yoğun bakım ihtiyacı olan hasta sayısı artarak en yoğun dönem olan Nisan-Mayıs aylarındaki sayılara yaklaştı.
Yoğun bakım yatak sayılarının çoğu İstanbul’da
Mesele yalnızca sayıların artışı da değil. Hükümetin geri ödeme politikası nedeniyle, yoğun bakım yatağı başına hastanelere ödenen ücret, normal servis yataklarına kıyasla fazlaydı. Bu durum yıldan yıla yoğun bakım yatak sayılarında hem özelde hem kamuda belirgin bir atışa sebep oldu. Ancak bu artış ülkenin genelinde eşit şekilde olmadı, yatak sayıları eşitsiz şekilde İstanbul’da yoğunlaştı. Hasta sayılarının tavan yaptığı dönemde hastalar ağırlıklı olarak İstanbul’daydı. Bu nedenle yoğun bakım ihtiyacı zor da olsa karşılanabilmişti. Ancak geldiğimiz noktada İstanbul liderliği Anadolu’ya devretti ve işin kötüsü bu illerde patlayan talebi karşılayacak yeterli yoğun bakım yatak sayısı yok.
Salgının yeni Wuhan’ı Kürt illeri
Kürt illerinden gelen haberler, Sağlık Bakanlığı verilerinden de kısmen gözüktüğü gibi, özellikle Güney Doğu bölgesindeki Kürt illerinde vakaların çok arttığı ve yoğun bakım yatak sıkıntısı çekildiği yönündedir. Bu illeri İstanbul, Orta ve Doğu Anadolu bölgelerindeki iller takip etmektedir. Salgın bu hızla kontrolsüz şekilde yayılmaya devam ederse Sağlık Bakanı’nın Koronavirüs tablosundan daha pek çok veriyi silmesi gerekecek.
Acil durum ilan et, yaygın test yap, kamulaştırma yoluyla üret
Ülke genelinde derhal sağlık acil durumu ilan edilmelidir. Önümüzdeki süreci planlamamızın ilk adımı salgına ait verilerin olabilecek en detaylı şekilde elde edilmesi ve bunların toplumla paylaşılmasıdır. Böylece geçmişten dersler çıkarılıp geleceğe dair güvenilir Halk Sağlığı planları yapılabilir. Bunun gereği olarak; toplumdaki belirti göstersin veya göstermesin tüm vakaların tespiti için yaygın test yapmak zorunludur. Virüs tespit edilen hastalar hiçbir maddi kayıp yaşamaksızın toplumdan izole edilmeli, hastalar ile temaslı olanlar karantinaya alınmalıdır. Yoğun bakım sayıları bir plan dahilinde artırılmalı, gerekli ekipmanların (solunum cihazı gibi) temini için acil kamulaştırmalar yoluyla üretime geçilmelidir.