Necdet Adalı: Devrimin asil çocuğu

Ah gidiyor işte gidiyor göz göre göre

birer rüzgâr uğultusu bırakarak yanan ateşe

Nihat Behram

Saçları buğday sarısı, gözleri deniz mavisiydi. 1958 yılında Ankara’nın varoş semti Altındağ’da doğdu. Semt okulu Yıldırım Beyazıt lisesinde okudu. Uzun boylu, sportif bir gençti. Saatlerce top oynar, hiç yorulmazdı.Enerjik olduğu kadar kitap okumayı seven dingin bir yapısı vardı. 17 yaşında özgürlük sevdasına tutuldu.

“Şu kısa yaşamım içersinde hiçbir şahsi çıkar gözetmeden ezilen halklar adına verilen mücadelede yerimi almaya çalıştım ve bundan dolayı gurur duyuyorum,” dedi son mektubunda.

***

6 Ekim 1980. Faşist darbe henüz ilk ayını doldurmamıştı. Faşist cunta otoritesini göstermek, halka gözdağı vermek için, Necdet’in asılmasına karar verdi. Halbuki idam kararının infazı için meclisin yasa çıkarması gerekiyordu.Meclis dağıtılmıştı. Konsey bu kararı ile yasa yapma yetkisini almış oluyordu.

Necdet’in avukatları yeni meclis kuruluncaya dek infazın ertelenmesi için başvurdu. Aynı gün Necdet’in babası İsmail Adalı, “bir baba olarak  ve bir insan olarak ölüm cezalarının insani olmadığını” dile getirdiği, oğlunun idamının engellenmesini istediği bir dilekçe gönderdi Konsey’e.

Kana susayanların aceleleri ve vermeleri gereken mesajları vardı. Her iki başvuruyu da dikkate almadılar.

***

son ana kadar onuru koruyanlar yaşayacak
söylenecek son söz kahramanca olmalıdır.

Nihat Behram

Ankara Ulucanlar Merkez Cezaevi’nin avlusunda, Deniz’lerin acısı ile yaprakları daha da kararan karakavak, sekiz yıl aradan sonra yeniden tanık olacaktı özgürlük ateşinin alevlerine. Bu avlu Deniz, Yusuf  ve  Hüseyin için kurulan darağacının avlusuydu. Faşizm kaldığı yerden devam ediyordu. Denizlere eklenen zincirin ilk halkası idi Necdet.

Kelepçeleri çözüldü. “Çabuk ol!” uyarıları arasında yazdı son sözlerini:

‘’Sevgili anneciğim ve babacığım,

Sizleri ve ezilen halklar adına mücadeleyi, erken bırakmak zorunda kaldığım için üzgünüm ama; bundan ve içinde bulunduğum durumdan dolayı hiçbir zaman pişmanlık duymadan ve şu kısa yaşamım içersinde hiçbir şahsi çıkar gözetmeden ezilen halklar adına verilen mücadelede yerimi almaya çalıştım ve bundan dolayı gurur duyuyorum.

Hâkim sınıfların göstermek istediği gibi bizler hiçbir zaman savunmasız insanlara karşı katliam girişiminde bulunmadık. Fakat onların bizi böyle göstermeleri ve faşistlerle bizi aynı kefeye koyarak cezalandırmaları, bizim nezdimizde ezilen halkların mücadelesine yapılan bir saldırıdır.

Anneciğim ve babacığım; sizlere kısaca bahsettiğim gibi hiçbir pişmanlık duymuyorum.

Sizlerin de ezilen halklar uğruna verilen mücadelede katledilişimden dolayı üzülmemenizi ve bundan gurur duymanızı bekliyorum.

Ağabeylerime ve ablalarıma da yazmak isterdim; fakat buna olanak yok. Kendilerine çok selamlar. Burada satırlarıma son verirken, hürmetle ellerinizden öperim. Arkadaşlara selam.

Hoşçakalın.’’

***

birdenbire acıdı boynum
gelecekler var birbiri ardınca genç
yakışıklı

ne olur işçi kadınım
az yumuşak dik
şu kefenin yakasını

Nevzat Çelik

İdam gömleği boynunu sıkmıştı. Gülümseyerek “dar olmuş,” dedi hâkime. Necdet’in soğukkanlılığı karşısında şaşkına dönmüştü hâkim:

“Darağacının altına çelik bir büro masası konmuş, üzerinde de bir sandalye bulunuyordu. Adalı infaza giderken, Avukatı Mehdi Bey, bir isim verdi ve Adalı’ya ‘Selam söyle!’ dedi. Bu, 1970 döneminde öldürülen THKO’lu Kadir Manga’ydı. Mehdi Bey, Adalı’dan Manga’ya selam söylemesini istemişti.”

Koşar adım çıktı ölüm sehpasına, söyleyecek sözü olan bir şair gibiydi.

Boynunda ölümün yağlı ilmeği değil, sanki özgürlük madalyası vardı.

Cellat ipi boynuna geçirdi.

O vaziyette, slogan attı.

Sesi Deniz’lerin sesine karıştı:

“Yaşasın Türk ve Kürt Halklarının Kardeşliği!”

“Kahrolsun Faşizm!”

Ayakları ile devirdi altındaki sandalyeyi.

“Boyu uzundu. Ayağı sandalyeden sonra masaya değer gibi oldu. Daha çok acı çekmesin diye masayı çektiler.

15 dakika beklendi.

Doktor saate baktı ve

'Tamam,’  dedi.”

8 Ekim 1980

Saat 03:40

Tamamdı...

12 Mart faşizminin başlattığı idamlar, 12 Eylül faşizminin idam halkalarına bağlanmıştı.

Artık yüreklerde dört idam acısı vardı:

Deniz, Yusuf, İnan ve Adalı...

***

Kefeni üzerindeydi. Öylece kondu tabuta. Ailesine haber vermediler. Gelin oğlunuzu alın demediler.Tutsaklığı devam ediyordu Necdet’in.

Kimse görmeden, duymadan gömerek, onun cansız bedeni ile birlikte özgürlük ateşini de toprakla örtebileceklerini sandılar. Sabaha karşı askeri araç içinde götürüp, Karşıyaka mezarlığına gömdüler.

sakladılar can parçasını anasından

göstermediler yüzünü

korktular

korktular ana yüreğinin isyanından.

Sait Almış

(12 Eylül Karanlığında Ölüme Ateş Yakanlar, Sait Almış, Mehmet İnanç Turan)