Trump’ın kankası Britanya’nın başına... bela!

Britanya’nın başbakanını, yarısından fazlası 55 yaşın üzerinde, % 38’i ise 66 yaşın üzerinde 160 bin kişi seçti. Muhafazakâr Parti, iki yıl önce yapılan seçimden birinci parti olarak çıktığı için hükümeti kurma yetkisi hâlâ onlarda. Daha önce ülkeyi onların saflarından seçilmiş bir başbakan olan Theresa May yönetiyordu. Ama May “Brexit” denen korkunç canavarın sırtında uzun süre direndikten sonra iflas etti. Yerine kimin başbakan olacağını bu yüzden Muhafazakâr Parti üyeleri seçti. Onlar da bula bula Trump’ın kankası Boris Johnson’ı buldular!

Britanya siyasi sisteminin ne kadar sarsıntıda olduğunu anlamak için şu veriyi dikkate almak yeter: En son Mayıs ayında yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde bu parti % 9 ile beşinci sırada geldi! % 9 ile yönetmek basbayağı bir marifet olsa gerek! Aslında bu basit gerçek Britanya siyasi sisteminin nasıl derinlemesine bir kriz içinde olduğunu gösteriyor.

Krizin Britanya’da aldığı biçim Brexit, yani Britanya’nın Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılması. Bilindiği gibi, 2016 yazında yapılan referandumda Avrupa Birliği’nden ayrılma sonucu çıkmıştı. Ama 2016’dan 2019’a Britanya hükümetinin başında bulunan Theresa May, bir türlü bütün tarafların onayını alan bir ayrılmanın formülünü bulamadı. Şimdi Boris Johnson 31 Ekim’e kadar ölse de kalsa da AB’den ayrılacağını yüksek sesle ilan ediyor.

Bu, açıkça “anlaşmasız Brexit”e “evet” demek. Bunun sadece Britanya ekonomisine değil, bütün Avrupa’ya ve giderek dünya ekonomisine yayılacak olan olumsuz etkilerini hesaplamak en uzman kuruluşlara bile zor geliyor. Ama ağır sonuçları olacağı kesin. Boris Johnson gibilerinin böyle sonuçlardan korkarak geri adım atacağını beklemeyin.

Neden “Boris Johnson gibileri” diyoruz? Çünkü yeni Britanya başbakanı sadece saçları dolayısıyla değil, siyasi kişiliği bakımından da Trump’ın “hık demiş burnundan düşmüş”! Aynı derecede ırkçı, yobazcasına kendi ön yargılarına bağlı, gerici bir siyasi kişilikle karşı karşıyayız.

Trump 2017 başında göreve geldikten sonra Britanya’yı ziyaret ettiğinde Britanya başbakanı olarak Boris’i işaret etmişti. Ama bir başka gözdesi daha var: Son Avrupa Parlamentosu seçimlerinde AB’den ayrılma savunusu dolayısıyla birinci parti olan Brexit’in başındaki Nigel Farage. Trump muhtemelen bunları birleştirmeye çalışacak. İki ırkçı kadro bir araya gelirse ne doğar, merakla beklemek lazım.

Ama hayat çelişkilerle dolu. Boris AB’den ayrılmaya ayak direyen İskoçya konusunda ne yapacak? Britanya AB’den ayrılınca İrlanda’nın kuzey ve güneyinin yeniden ayrılması ya da birleşik kalması ihtimalleri konusunda ne yapacak? Yüzde 9’u nasıl büyütecek?

Bu sorular geçerli. Ama Muhafazakâr Parti’nin tam karşısında yer alan İşçi Partisi için de geçerli sorular var. En önemlisi de şu: Partinin lideri solcu Jeremy Corbyn AB konusunda daha ne kadar geviş getirecek?

Bu yazı Gerçek gazetesinin Ağustos 2019 tarihli 119. sayısında yayınlanmıştır.