23 Temmuz 2015, Perşembe
Metal işçilerinin sınıf sendikasına ihtiyacı var
Metal işçileri, verdikleri mücadeleyle bütün işçilerin hem gurur kaynağı hem de umudu oldu. Ancak henüz bu büyük mücadeleye rağmen metal işçisi taleplerini elde edebilmiş değil. Metal işçisi adaletli, hakkaniyetli bir ücret ile birlikte sağlıklı, düzenli çalışma koşulları talep ediyor. Bu isteklerine ulaşabilmek için de patronun değil işçinin temsilcisi ve gücü olacak bir sendika istiyor. Bu talep ve isteklere ulaşmak mümkün, ancak bu, bilinçli ve örgütlü bir çaba gerektiriyor. “Nasıl bir sendika?” sorusunun içinin doldurulması ve bu sendikaya giden yolun da tarif edilmesi gerekiyor.
Mevcut sendikaların durumu
Bir kez daha sarı sendikaları iyi tanımlamak gerekir. Sarı sendika, patronlar tarafından, işçiyi kontrol altında tutmakla ve patronun çıkarlarını işçiye karşı korumakla görevlendirilmiş sendikadır. Bu sendikalarda özgür seçim, denetim yoktur. Metal sektöründe Türk Metal ve Çelik-İş önde gelen iki sarı sendikadır. Bu sendikaların çoğunluğu elde ettiği birkaç fabrikada, temsilci seçimi yapılması yanıltıcı olabilir. Söz gelimi, Çelik-İş Çorlu Termo Teknik'te temsilci seçimi yaptı. Ne zaman? Birleşik Metal o fabrikada örgütlenme girişimi yaptıktan sonra. Tofaş'ta 8 günlük grevden sonra, benzer şekilde Manisa'da bazı Türk Metal fabrikalarında olduğu gibi işçiler ayağa kalktığında... Yani işçinin basıncı karşısında bir geri adım olarak. Zaman geçip işçi rehavete kapılır kapılmaz seçilmiş temsilcileri sisteme uydurmak, olmazsa ayağını kaydırmak üzere... Bunlar gerçek sendikalar değildir. Ama bu sarı sendikaların bile tabanında çalışma yapmak gerekir. İşçileri bilinçlendirmek, bürokratlardan hesap sormak, kendi temsilcilerimizi dayatmak, gerektiği anda istifa ederek yeni sendikaya geçmek ve daha birçok mücadele yöntemi bu sendikalarda örgütlü işçilerin gündemindedir.
Sektördeki diğer sendika, DİSK'e bağlı Birleşik Metal-İş sendikasıdır. Bu sendika sarı sendika değildir. Temsilcilerini seçim yoluyla belirler. Patronların temsilcisi değildir. Son dönemde metal sektöründe kayda değer mücadelelerin pek çoğunda bu sendikanın imzası vardır. Birleşik Metal-İş, MESS grup sözleşmelerinde 3 sene dayatmasını reddederek greve çıkmış, ancak, grevi Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklanmıştır. Tabii Birleşik Metal'in metal işçisinin ihtiyaç duyduğu sınıf sendikası olduğunu iddia etmek güçtür. Birleşik Metal, şanlı mücadele geçmişine haklı olarak sahip çıkıyor. Ama grev yasağını grev ve işgallerle aşmak yerine basın açıklamaları yapmayı tercih eden, büyük fabrikaları örgütlemede tutuk davranan, genellikle işler iyi giderken gururlanan ama kötüye gittiğinde topu işçiye atan bir özelliğe sahip. Özetle, Birleşik Metal'i yöneten sendika bürokrasisi sınıf sendikacılığı yerine sosyal diyalog sendikacılığına sapıyor, mevcut durumu kıracak işçi eylemlerine kuşkuyla yaklaşıyor, işçiyi çağırıyor, ama onu kucaklamak için öne atılmıyor.
Pazardan kıyafet, manavdan domates seçmiyoruz, sınıf sendikası inşa ediyoruz
Sendika seçmek, işçi için pazardan kıyafet ya da manavdan domates seçmek gibi değildir. İşçi, acaba mevcutlardan hangisi iyi, hangisi çürük diyerek seçim yapmaya kalkarsa yanılır. Çünkü işçiler ihtiyaç duydukları sendikayı ancak kendi öz güçleriyle inşa edebilir. Bugün en güzel tüzüğe sahip sendikayı kursanız bile, işçi denetimi ve demokrasisi olmaz, sınıf bilinçli işçiler yönetime gelmezse, bu sendikanın da yozlaştığını görürsünüz. İşçi, sendika seçmek için değil, sendika inşa etmek için yola çıkmalıdır. Sarı sendikalar, sınıf sendikasına dönüştürülemez. Ancak bu sendikaların tabanında sınıf mücadeleci yuvarlar oluşturulabilir. Bu yuvarlar da er ya da geç sarı sendika ile çarpışmak zorunda kalacaktır. Birleşik Metal ise bir sınıf sendikası olmasa da, sınıf sendikasına dönüştürmek için işçilerin uğraşması ve sahip çıkması gereken bir sendikadır.
Bağımsız sendika?
Bağımsız bir sendika kurma fikri metal grevi sırasında ve sonrasında sıkça tartışıldı. İşçilerin yeni bir sendikaya ihtiyacı olduğu ortak kabulümüz. Ancak yeni sendika demek 6356 sayılı kanuna göre yeni kurulmuş sendika demek değildir. Yeni sendika sınıf sendikasıdır. Bu mevcut bir sendikanın sınıf mücadeleci bir perspektifle yeniden inşasıyla da kurulabilir. Öyle de olmalıdır. Çünkü metal grevinin ardından Birleşik Metal'i de bir kenara iterek bağımsız sendika kurmak Birleşik Metal bürokratlarını değil 29 Ocak'ta greve çıkan 15 bin işçiyi ve diğer Birleşik Metal üyelerini itmektir. Hâlbuki Ocak grevi ile Mayıs grevlerini birleştirmek gerekir. Sadece sarı sendikalara değil, Birleşik Metal'e de düşmanlık güden yeni ve bağımsız bir sendika kurmak, iki büyük mücadele arasına set çekmek anlamını taşır. "İşçiler Birleşik Metal'i istemiyor." deniyor. İşçilerin Birleşik Metal'e âşık olmadığını biz de görüyoruz. Ama niye? Birleşik Metal'i aşan bir sınıf bilincine sahip oldukları için mi? Yoksa Türk Metal, Çelik-İş, MESS’in ortak ürünü bir yığın ipe sapa gelmez, şoven, ırkçı kara propaganda yüzünden mi? Eğer apaçık ve net biçimde; “İşçilerin sınıf bilinci Birleşik Metal'i yıkıp geçmiştir.” diyemiyorsanız, işçinin kara propagandaya yenik düşmesine karşı mücadele etmiyorsunuz demektir. Bu şekilde, en sonunda işçi sınıfının bu propagandaya yenik düşmesine yol açarsınız.
Kuyrukçuluk değil öncülük gerek
Buna, işçiye öncülük etmek değil, kuyrukçuluk denir. İşçiler en doğru en kahramanca eylemleri yapmış, olmaz denenleri oldurmuş, güçlerini ve potansiyellerini dosta düşmana kanıtlamışlardır. Ancak, gelinen aşamada, elde edilen 3.500 TL’lik brütler, bir o kadar daha Renault'da alınan paralar varken, bunların karşılığında ise yüzlerce işçi işten atılmışken, mücadeleyi niteliksel olarak bir üst seviyeye taşımanın gerektiği, bunun mutlak bir zorunluluk olduğu açık değil mi? Baştan söyleyelim: Daha iyi bir tüzük yazmak da bu ilerlemeyi sağlayamaz. Öyle olsaydı, en demokratik tüzüğe sahip KESK sendikaları bürokratik bir açmaz içinde debeleniyor olmazdı. Sendikayı sınıf sendikası yapacak olan sınıf bilinçli öncü işçilerdir. Sınıf bilinci de geri bilinçle uzlaşarak değil, onunla mücadele ederek kazanılır.
Birleşik Metal'e üye ol, sahip çık, denetle!
Metalde bir sınıf sendikası için önerdiğimiz yol, Birleşik Metal'de birleşmektir. Metaldeki tek sendika Birleşik Metal'dir. Ancak, "Birleşik Metal'e üye olduk; şimdi sendika sorunlarımızı çözsün." diyerek beklemek doğru değildir. Şimdiden söyleyelim; sonu hüsran olur. Metal grevinde işçinin gösterdiği canlılık, Birleşik Metal'in denetlenmesinde, mücadeleye sevk edilmesinde de sürdürülmelidir. Birleşik Metal'e geçişler için fabrikalarda komiteler kurulmalıdır. Birleşik Metal'e geçen fabrikalarda da komiteler kurulmalı ve mücadelenin büyük bir sertlik göstereceğini beklediğimiz 2017 grup sözleşmeleri dönemine kadar bu komiteler süreci yürütmelidir. Birleşik Metal, en yetkili ağızlardan şunu söyledi: "Gelin, şubelerinizi kurarak sendikamıza katılın." Bu sözün gereğini önce metal işçileri yapmalı sonra da gerekeni yapması için Birleşik Metal'i yönlendirmelidir. Örneğin, Ford Otosan için bir temsilcilikle başlanarak, örgütlenme ile birlikte bunun şubeye dönüştürülmesi son derece önemli bir adım olacaktır.
Gerçek bir sınıf sendikası, binlerce metal işçisi kendisine üye olduğunda, o fabrikanın kapısında yatıp kalkmaya başlardı. İşçiler atıldığında her türlü eylemle fabrikanın içini dışını hareketlendirirdi. Henüz bu düzeyde değil ama olacak. Metal işçisi Birleşik Metal'e üye olacak, sahip çıkacak, denetleyecek ve illa ki yönetecek. Metal işçisi o zaman sınıf sendikasına kavuşacak
Bu yazı Gerçek Gazetesi'nin Temmuz 2015 tarihli 69. sayısında yayınlanmıştır.