Finans kapital, titre ve kendine gel!
Lev Trotskiy’in Balkan Savaşları kitabı 2012 yılının sonunda yeni bir baskı yaptı. Ne kadar isabetli bir karar değil mi? Balkan savaşları (1912-1913) tam da 100. yılını idrak etmişken, 20. yüzyılın en keskin siyasi gözlemcilerinden ve en büyük devrimcilerinden Trotskiy’in bir Ukrayna gazetesi adına izlediği bu savaşları anlattığı yazılarını bir araya getiren bir kitabın yayınlanması nasıl da büyük bir hizmet!
Yine 2012 sonunda bir başka büyük devrimci hakkında resimlerle bezenmiş, küçük boy bir albüm gibi düşünülebilecek bir kitap yayınlandı. Başlığı, Che Guevara. Devrim Yoldaşı. 1958-59 Küba devriminin önderlerinden, Latin Amerika ve dünya devriminin kahramanlarından Che hakkında, ölümünün 45. yılında böyle bir kitap, ne güzel bir hizmet!
Pis kokular
Ama bir dakika! Trotskiy’in Balkan Savaşları’nı yayınlayan yayınevinin adı dikkatimizi çekiyor: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ya Che Guevara hakkındaki kitabı yayınlayan yayınevi? Yapı Kredi Yayınları. Türkiye’nin en büyük beş özel bankasından ikisi, modern tarihin muhtemelen en büyük beş devrimcisinden ikisini “repertuarları”na almış yayınlamışlar.
Nasıl da hoşgörülüler! Nasıl da demokratlar! Lev Trotskiy, finans kapitali Rusya’da bir yüzyıla yakın süre boyunca tarihe gömen Ekim devriminin iki büyük önderinden biri. Yetmiyor, devrimi Avrupa’ya, Asya’ya ve dünyaya taşımak için herkesle, hatta Ekim devriminin başına çöreklenen bürokratlarla bile savaşıyor, bu uğurda hayatını yitiriyor. Ama Türkiye finans kapitalinin en büyük temsilcisi İş Bankası’na ait bir yayınevi onun yapıtını yayınlıyor.
Che Guevara, finans kapitale Küba’da, hatta Latin Amerika’da darbe vurmakla yetinmiyor. Ta Afrikalara taşıyor savaşını. Kongo’da kara Afrikalılarla birlikte çarpışıyor kapitalizme ve emperyalizme karşı. Sonunda Bolivya’da bu uğurda hayatını veriyor. Ama Türkiye finans kapitalinin bir numaralı temsilcisi Koç Holding’in bankası, Avrupa finans kapitalinin en önemli temsilcilerinden İtalyan Unicredito bankasının yüzde 50 oranında hissedarı olduğu Yapı Kredi Bankası’na ait yayınevi, onu yere göğe koyamayan bir kitabı yayınlıyor.
Burnunuza pis kokular gelmiyor mu?
Lev ve Che öcüdür, sizi yiyiverir!
Bundan birkaç yıl evvel, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları daha da cüretkâr bir işe kalkışmıştı. Komünizmin kurucusu, sermayenin ve bankaların baş düşmanı Karl Marx’ın kapitalizmi tarihte ebediyen mahkûm etmiş olan başyapıtı, modern çağın en devrimci kitabı Kapital’i Türkçe’ye çevirtti. Az kaldı yayınlıyordu. Neyse ki, Yordam Kitap, bu işi en ehil şekilde yapabilecek kişiye, Nail Satlıgan’a, daha önce yine bu konunun uzmanı Mehmet Selik tarafından yapılmış çeviri temelinde Kapital’in yeni bir edisyonunun hazırlanması işini teslim etmişti ki, İş Bankası utandı, sıkıldı, korktu, geri adım attı. Teşekkürler, Nail Satlıgan, teşekkürler Yordam Kitap!
Bakın bizden uyarması! Finans kapitalin yayınevleri Marx’ı, Trotskiy’i, Che’yi yayınlayarak evcilleştireceklerini hiç umut etmesinler. Marx, büyük yapıtı Kapital’le onların geleceğinin temeline ideolojik dinamiti yerleştirmiştir. Trotskiy ve Che’ye gelince, onların silahları mecazi anlamda silah değildir, gerçektir. Kızıl Ordu’nun kurucusu ve komutanı, kapitalizmi yerle bir etmeye ahdetmiş, yeminini bunun üzerine yapan yüz binlerce işçi ve köylünün önderi olmuştur. Alimallah gelir, sadece yayınevinizi değil, bankalarınızı da kamulaştırıverir. Trotskiy hiyerarşi ve rütbe tanımayan bir daimi ordunun komutanı ise Latin Amerika’nın gözüpek devrimcisi Che, gerilla taktiklerinin dehasıdır. Kitapevlerinize bir birlik çıkarıp geri çekilir; yayınevlerinizi yerle bir eder, sonra gözden kaybolur. Ama bankalarınızı mahveder.
Hay economista aqui?
Nasıl mı? Che, devrimden sonra bir toplantıda otururken arkadaşlarıyla konuşmaya dalmış. O sırada toplantı başkanı sormuş: “Hay economista aqui?” Yani, “burada ekonomist olan var mı?” Che kafası meşgul olduğundan “evet” demiş. Oysa tıp doktorudur, ekonomist falan değildir. Ama soruyu yanlış duymuştur: “Hay comunista aqui?” Yani “burada komünist olan var mı?” Tabii ki cevabı yüksek sesle “evet”tir!
Hikâye muhtemelen şakadır. Ama Che’nin Küba’nın Ekonomi Bakanı olduğu şaka falan değildir. Bütün özel kuruluşlara ve bankalara düşman olan bir Ekonomi Bakanı olduğu hiç şaka değildir!
Türkiye’nin bankaları, birleşin! Kaybedecek bütün bir dünyanız var. Ne Marx’ı yayınlayın, ne Trotskiy’i, ne Che’yi! Onlar sizin mezar kazıcılarınızdır!
